e-«μάχη των αιθέρων» ξεκίνησε

Ο στόλος της SpaceX θα αποτελείται από 4.000 μικροδορυφόρους, συνολικού κόστους 10 δισ. δολαρίων.
Σμήνη χιλιάδων δορυφόρων, αερόστατα που θα «οργώνουν» τον πλανήτη και αεροσκάφη χωρίς πιλότο, που θα βρίσκονται στον αέρα επί μήνες, μπορούν να κάνουν τον παγκόσμιο ιστό... πραγματικά παγκόσμιο. Αυτό υπόσχονται τεχνολογικοί κολοσσοί όπως η Qualcomm, η Google και το Facebook, που μαζί με εταιρείες σαν τις SpaceX και Virgin πρωταγωνιστούν στη «μάχη των αιθέρων» που έχει αρχίσει εδώ και λίγο καιρό, με στόχο την παροχή φθηνού Ιντερνετ... από τον ουρανό, κατ’ αρχάς σε περιοχές όπου δεν υπάρχουν οι απαραίτητες επίγειες υποδομές.

Αλλωστε, ακόμη και το 2018, όταν εκτιμάται πως 3,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι θα έχουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο, αυτοί θα αντιστοιχούν στο ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού. Κάτοικοι που, αν συνδεθούν στο Ιντερνετ, στην περίπτωση του Facebook και της Google θα αυξήσουν το κοινό στο οποίο απευθύνονται οι online διαφημίσεις, ενώ για τις εταιρείες που αναπτύσσουν τα «ιπτάμενα» ιντερνετικά δίκτυα θα αποτελέσουν μία πρώτη δεξαμενή πελατών, στα πλάνα τους να προσφέρουν ασύρματες ευρυζωνικές συνδέσεις με χαμηλό κόστος οπουδήποτε στον κόσμο.

Απόδειξη το γεγονός ότι, παρόλο που έδωσε μεγαλύτερο βάρος στα δισεκατομμύρια ανθρώπων ανά την υφήλιο χωρίς πρόσβαση στο Διαδίκτυο, στη συνέντευξή του στο αμερικανικό NBC στα μέσα Ιανουαρίου, ο ιδρυτής της Virgin Richard Branson πρόσθεσε πως ακόμη και στις ΗΠΑ ένα ποσοστό καταναλωτών δεν διαθέτει γρήγορες συνδέσεις. Η συνέντευξη δόθηκε με αφορμή την ανακοίνωση της Virgin πως μαζί με την Qualcomm θα χρηματοδοτήσει την εταιρεία OneWeb σε πρώτη φάση με 2 δισ. δολάρια, για τη δημιουργία ενός δικτύου από 648 δορυφόρους που θα καλύπτει όλη την υφήλιο.

Αν και δεν έγινε γνωστό πότε θα είναι έτοιμο το δίκτυο, οι δορυφόροι θα τεθούν σε τροχιά με τους πυραύλους LauncherOne της Virgin Galactic, οι οποίοι θα φτάνουν στα όρια της ατμόσφαιρας με το σκάφος της SpaceShipTwo. Σύμφωνα με τον Branson, ο συγκεκριμένος τρόπος εκτόξευσης είναι πολύ πιο οικονομικός, κάτι που θα επιτρέψει στην OneWeb να προσφέρει Ιντερνετ σε ανταγωνιστικές τιμές. Μάλιστα, ο ίδιος πρόβλεψε πως αργότερα θα προστεθούν άλλοι 1.750 δορυφόροι.

Λίγες ημέρες μετά την ανακοίνωση, η SpaceX του Elon Musk αποκάλυψε πως η δική της υποδομή για Ιντερνετ από το Διάστημα εξασφάλισε 1 δισ. δολάρια από την Google, γεγονός που θα τη βοηθήσει να υλοποιήσει το σχέδιό της σε μία περίπου πενταετία από σήμερα. Ο στόλος της SpaceX θα αποτελείται από 4.000 μικροδορυφόρους, συνολικού κόστους 10 δισ. δολαρίων, οι οποίοι θα προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στον αναπτυσσόμενο κόσμο και στις υπόλοιπες αραιοκατοικημένες περιοχές του πλανήτη. Παράλληλα, σύμφωνα με τον Musk, επειδή οι ταχύτητες θα είναι έως και 40% μεγαλύτερες απ’ ό,τι με τις οπτικές ίνες, μακροπρόθεσμα το δίκτυο θα γίνει η βασική υποδομή για τη διακίνηση δεδομένων σε μεγάλες αποστάσεις.

Παρά την επένδυση στη SpaceX, τα σχέδια της Google για τη δικτύωση όλου του πλανήτη δεν περνούν αποκλειστικά από τους μικροδορυφόρους του Musk. Ετσι, για τον ίδιο σκοπό, η αμερικανική εταιρεία εξαγόρασε επίσης τον περασμένο Απρίλιο την Titan Aerospace, η οποία αναπτύσσει μη επανδρωμένα αεροσκάφη που θα λειτουργούν με ηλιακή ενέργεια και θα παραμένουν στον αέρα έως και για 5 χρόνια.

Επίσης, από τον Απρίλιο του 2013 έχει εγκαινιάσει το Project Loon, στο πλαίσιο του οποίου αναπτύσσει αερόστατα που θα πετούν σε υψόμετρο 20 χιλιομέτρων και θα καλύπτουν με ιντερνετικές συνδέσεις όλη την υφήλιο. Με βάση πρόσφατες δηλώσεις στην εφημερίδα Times of India του Mohammad Gawdat, στελέχους του εργαστηρίου Google X που υλοποιεί το πρότζεκτ, η πρώτη εμπορική εκδοχή του δικτύου θα είναι έτοιμη το 2016, ενώ γίνονται συζητήσεις με την κυβέρνηση της χώρας για πιθανή συνεργασία. Πιλοτικές δοκιμές των αερόστατων γίνονται ήδη στη Βραζιλία, τις ΗΠΑ και τη Νέα Ζηλανδία.

Παρόλο που σύμφωνα με τις φήμες η Google πρόλαβε στο νήμα το Facebook, το οποίο ήθελε επίσης να αποκτήσει την Titan Aerospace, το κοινωνικό δίκτυο είχε ήδη εξαγοράσει τη βρετανική Ascenta, η οποία κατασκευάζει παρόμοια «ηλιακά» μη επανδρωμένα αεροπλάνα. Η Ascenta εντάχθηκε στο Connectivity Lab, στόχος του οποίου είναι η δημιουργία τεχνολογιών που δώσουν πρόσβαση στο web σε όλο τον πλανήτη.

Φθηνή, επίγεια νέα τεχνολογία

Σε αντίθεση με τις συνδέσεις που θα προέλθουν από τον... ουρανό, μια εναλλακτική τεχνολογία υπόσχεται φθηνή και γρήγορη ασύρματη πρόσβαση στο Ιντερνετ με επίγειες υποδομές, οι οποίες όμως θα έχουν πολύ μικρότερο κόστος από τις υπάρχουσες. Η τεχνολογία αυτή βασίζεται στη διακίνηση δεδομένων μέσω των λεγόμενων «λευκών διαστημάτων» του ραδιοφάσματος, δηλαδή μέσω συχνοτήτων που ανήκουν στο ραδιοτηλεοπτικό φάσμα, αλλά δεν χρησιμοποιούνται από τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς. Το μεγάλο πλεονέκτημα των «λευκών διαστημάτων» είναι πως εξασφαλίζουν στα σήματα μεγαλύτερη εμβέλεια, με αποτέλεσμα κάθε κεραία να καλύπτει μια περιοχή πολλαπλάσιας ακτίνας, έως και 13 χιλιομέτρων.

Ενδεικτική περίπτωση είναι το ασύρματο δίκτυο που εγκατέστησε πριν από δύο μήνες η Microsoft στο κολέγιο Koforidua Polytechnic στην Γκάνα, το οποίο πλέον συνδέεται στο web χάρις στην κεραία ενός παρόχου που βρίσκεται 10 χιλιόμετρα μακριά. Με αυτό τον τρόπο, το κόστος για κάθε φοιτητή μειώθηκε κατά 80%, συγκριτικά με τα χρήματα που πλήρωνε σε μηνιαία βάση για πρόσβαση στο Ιντερνετ μέσω του τοπικού δικτύου κινητής τηλεφωνίας. Παράλληλα, οι συνδέσεις είναι ταχύτερες και πιο αξιόπιστες, επιτρέποντας έτσι τη χρήση σχετικά απαιτητικών υπηρεσιών, όπως το Skype.

Παρόλο που το δίκτυο στο Koforidua Polytechnic είναι το πρώτο που διατίθεται εμπορικά στην Αφρική, εδώ και λίγα χρόνια ανάλογες πιλοτικές υποδομές που βασίζονται στα «λευκά διαστήματα» έχουν εγκαταστήσει στη μαύρη ήπειρο η Microsoft αλλά και η Google.