Δυσδιάκριτα τα όρια μεταξύ ψηφιακής υπόστασης και πραγματικής ζωής

Τα δεδομένα μας ταξινομούνται με πολλαπλούς τρόπους: βάσει ηλικίας, φύλου, εισοδήματος, ενδιαφερόντων, επισκέψεων σε ιστοτόπους.
Η διάδοση της εκμετάλλευσης των μεγάλων δεδομένων (big data) αποτελεί έναν πραγματικό κίνδυνο και έχει οδηγήσει στη δημιουργία μιας μαύρης αγοράς, η οποία ξεκινάει από τις μεγάλες εταιρείες του χώρου και απλώνεται μέχρι το σκοτεινό βασίλειο των χάκερ. Οπως αναφέρουν στο βιβλίο τους «Privacy and Big Data» οι Τέρενς Κρεγκ και Μέρι Λούντλοφ, «σήμερα δίνουμε περισσότερες πληροφορίες για τους εαυτούς μας και τις δραστηριότητές μας από οποιαδήποτε άλλη στιγμή στην ιστορία του ανθρώπου. Οι περισσότερες από αυτές παρέχονται για την ευκολία μας και για τη χρήση δωρεάν ή σχεδόν δωρεάν υπηρεσιών. Ορισμένες εξ αυτών συλλέγονται κρυφά ή από κυβερνητικές δράσεις – όπως τα οκτώ εκατομμύρια αιτήσεις από το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ, το 2009, για το στίγμα του GPS κινητών τηλεφώνων».

Εντός ή εκτός Ιντερνετ...

Τα όρια μεταξύ ψηφιακής υπόστασης και πραγματικής ζωής γίνονται δυσδιάκριτα. «Η ζωή μας εκτός Ιντερνετ είναι, πλέον, εντός. Ανταλλάσσουμε τις προσωπικές μας πληροφορίες για διαδικτυακές ανέσεις, όπως το ηλεκτρονικό εμπόριο, η άμεση επικοινωνία, η επαφή με εκατοντάδες φίλους ή συνεργάτες, η δικτύωση σε κοινότητες με κοινά ενδιαφέροντα, ακόμη και η ευκαιρία στον έρωτα. Για αντίτιμο, γινόμαστε εμπορικό προϊόν. Τα δεδομένα μας ταξινομούνται με πολλαπλούς τρόπους: βάσει ηλικίας, φύλου, εισοδήματος, ενδιαφερόντων, επισκέψεων σε ιστοτόπους. Ομαδοποιούμαστε ανάλογα με τη συμπεριφορά μας και αυτή η ομαδοποίηση πωλείται ή ενοικιάζεται».

Οπως καταγράφει ο Κρις Κρίσναν στο βιβλίο του «Data Warehousing in the Age of Big Data», «τα μεγάλα δεδομένα μπορούν να οριστούν ως μεγάλοι όγκοι πληροφοριών διαθέσιμοι σε διαφορετικές βαθμίδες πολυπλοκότητας και οι οποίοι δεν μπορούν να γίνουν αντικείμενο επεξεργασίας με τις παραδοσιακές μεθόδους. Σε αυτά τα δεδομένα περιλαμβάνονται πληροφορίες που παράγονται από μηχανές, από δίκτυα αισθητήρων, πυρηνικά εργοστάσια, συσκευές σκαναρίσματος, δίκτυα μεταφορών και από καταχωρίσεις καταναλωτών στα κοινωνικά δίκτυα. Η παραγωγή δεδομένων που βρίσκεται εντός εταιρειών περιλαμβάνει τμήματα όπως το νομικό, το μάρκετινγκ, το οικονομικό ή το τμήμα διαχείρισης ανθρώπινων πόρων».

Σύμφωνα με τους Κορντ Ντέιβις και Νταγκ Πάτερσον στο πόνημά τους «Ethics of Big Data», «τώρα συνειδητοποιούμε τα οφέλη, αλλά ταυτόχρονα εγείρονται ανησυχίες για τις επιπτώσεις από τη συλλογή των προσωπικών δεδομένων, την ταξινόμησή τους, την πώληση και την άντληση συμπερασμάτων, τη μεταπώλησή τους και τη σύνδεσή τους με άλλα δεδομένα».

Μια αγορά εκατομμυρίων

Σε αυτό το περιβάλλον, το κρίσιμο ζήτημα της ιδιωτικότητας δεν αποτελεί μόνο ένα κοινωνικό αίτημα, αλλά είναι και καθοριστικός παράγοντας για την ανάπτυξη ή τον περιορισμό μιας αγοράς πολλών εκατομμυρίων ευρώ ή δολαρίων. Εκ των πραγμάτων το ερώτημα έχει τροποποιηθεί ως εξής: τα προσωπικά μας δεδομένα αποτελούν ανθρώπινο δικαίωμα ή αντικείμενο ιδιοκτησίας προς πώληση; Αν η τελική κρίση οδηγήσει στο δεύτερο σκέλος του διλήμματος, τότε βρισκόμαστε στο ξεκίνημα της δημιουργίας του χρηματιστηρίου των προσωπικών δεδομένων. Αν η ετυμηγορία καταλήξει στο πρώτο, τότε δεν υπάρχει αντικείμενο διαπραγμάτευσης και η προστασία τους αποτελεί μονόδρομο.